Tác động của đáy ao đến tôm nuôi

Ngành nuôi trồng thủy sản nói chung và nuôi tôm nói riêng đang phát triển nhanh cả quy mô, mật độ và sản lượng nuôi. Nuôi tôm thâm canh đã phát triển nhanh chóng trên toàn thế giới với mức độ sản xuất tôm tăng từ việc mở rộng diện tích nuôi và tăng mật độ nuôi.

Tất cả các ao nuôi thâm canh đều có vấn đề với sự hình thành bùn đáy ao và chịu ảnh hưởng trực tiếp của nó đến quá trình nuôi tôm. Cộng thêm tảo tàn và các chất thải khác cũng làm lớp mùn bã này dày lên. Quản lý tốt bùn đáy trong ao nuôi là biện pháp góp phần quan trọng giúp ngăn chặn mầm bệnh phát sinh và nâng cao năng suất tôm.

Yếu tố gây ô nhiễm đáy ao

Đáy ao là nơi tôm “cư trú” các sản phẩm tồn dư do trong quá trình nuôi chúng ta đưa xuống như vôi, thuốc, hóa chất, xác động, thực vật chết, chất thải của tôm cũng bổ sung một lượng hữu cơ xấu vào lớp bùn này. Mùn bã hữu cơ chiếm thị phần lớn nhất dưới đáy ao, khi cho ăn quá nhiều mà tôm không tiêu hóa hết thì thức ăn thừa sẽ rơi xuống và tích tụ tại đây.

Cũng chính nơi đây quá trình hấp thu, phân giải, phân hủy vật chất hữu cơ diễn ra hết sức mạnh mẽ, các loại khí độc như H2S, NO2  được sinh ra nhiều hơn và liên tục hơn với cường độ mạnh dần qua các tháng nuôi, gây ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe tôm nuôi và năng suất vụ nuôi. Do đó việc quản lý bùn, các chất thải đáy ao trong và sau quá trình nuôi tôm là khâu cực kỳ quan trọng.

Ảnh hưởng của bùn đáy ao đến tôm nuôi

Sự tăng trưởng, tỷ lệ sống của tôm và chất lượng nước ao bị ảnh hưởng rất lớn bởi bùn thải của ao.

Trong nuôi tôm thâm canh, các ao nuôi thường được sục khí mạnh và thực hành phổ biến là lắp máy sục khí dạng cánh quạt để tạo ra chuyển động tròn của nước. Nếu sục khí quá mức, nền đáy cùng bờ ao sẽ bị xói mòn. Đồng thời trong quá trình nuôi, các chất thải từ vật nuôi được sản xuất liên tục dưới dạng hỗn hợp khí, chất lỏng, bán rắn và rắn. Một số sẽ được loại bỏ thông qua xả thải và một số sẽ lắng xuống đáy ao trở thành bùn đáy ao.

Bên cạnh đó, sự tích lũy lớp chất hữu cơ có hại ở dưới đáy ao là nguyên nhân làm bùng phát khí độc trong ao nuôi, ảnh hưởng trực tiếp đến tôm nuôi, lớp mùn bã hữu cơ này sẽ lấy mất đi một lượng Oxy hòa tan đáng kể để dùng cho quá trình phân hủy và sinh khí độc, làm ảnh hưởng đến lượng Oxy hòa tan trong ao.

Khi nền đáy ô nhiễm, tôm nuôi trong ao thường tăng trưởng chậm, dễ bệnh và thời gian nuôi kéo dài. Những tác động này còn ảnh hưởng kéo dài đến vụ nuôi sau, gây khó khăn trong việc gây màu nước và giữ màu nước. Môi trường đáy ao dơ bẩn không còn là nơi an toàn để vật nuôi thủy sản trong ao sinh sống, chúng dần chuyển lên tầng nước trên và gây nên sự tâp trung cục bộ với mật độ dày.

Do những thay đổi này, cá tôm nuôi trong ao phải thường xuyên thay đổi, điều tiết, cân bằng nên dễ bị sốc, gây khó khăn cho qúa trình hô hấp của vật nuôi thủy sản trong ao, ảnh hưởng trực tiếp đến tỉ lệ sống.

Ảnh hưởng của rong đáy ao đến tôm nuôi

Trong nuôi tôm nước lợ, tình trạng các loại rong phát triển dưới đáy ao nuôi tôm, nhất là ao nuôi tôm quảng canh cải tiến như rong nhớt, rong đuôi chồn, rong mền… là rất phổ biến. Trong những ao nuôi tôm ít cải tạo, cải tạo không triệt để hay ao ô nhiễm do chứa nhiều chất hữu cơ cũng thường gặp tình trạng rong đáy phát triển. Nguyên nhân dẫn đến tình trạng này là do mực nước ao nuôi quá thấp (dưới 0,8 m), tảo tàn làm cho nước ao trong khiến ánh sáng chiếu xuống nền đáy ao tạo điều kiện cho rong đáy phát triển mạnh.

Khi rong đáy xuất hiện trong ao tôm sẽ ảnh hưởng đến hoạt động di chuyển bắt mồi của tôm, làm giảm nồng độ oxy hòa tan trong nước, cạnh tranh dinh dưỡng  làm cho tảo khó phát triển, từ đó làm biến động các yếu tố thủy lý hóa trong môi trường nước ao nuôi tôm. Mặt khác, nếu rong đáy phát triển quá nhiều thì đến một giai đoạn nào đó rong sẽ chết và nổi lên mặt nước, nếu bà con nuôi tôm không xử lý kịp thời thì xác rong sẽ phân hủy sinh ra khí độc, gây ô nhiễm môi trường nước và ảnh hưởng đến sức khỏe của tôm nuôi trong ao.

Do đó, để tránh tình trạng rong đáy phát triển trong ao nuôi tôm cần giữ mực nước cao trên 1m bằng cách bổ sung nước đã xử lý trong ao lắng, cải tạo ao nuôi kỹ trước vụ nuôi mới.

Diệt tạp chất và diệt khuẩn nước ao bằng một số hóa chất xử lý nước hiệu quả có thể kể đến như: BKC 80%, ĐỒNG SULPHATE, TRILON B – EDTA 4Na, BRONOPOL 99%, CHLORIN, UCARCIDE GLUTARALDEHYDE 50%, Potassium Peroxymonosulfate 50% (KMPS), SODIUM PERCARBONATE UNCOATED…

Hy vọng với một số chia sẻ này của Ngọc Gia Phát sẽ giúp bà con nuôi tôm quản lý được các yếu tố thủy lý hóa trong môi trường nước, từ đó giúp môi trường ao nuôi ổn định, góp phần quan trọng vào thắng lợi của vụ tôm tới.

Ngọc Gia Phát – Nhập khẩu chính ngạch, chất lượng kiểm định