Giải pháp khử phèn và xử lý kim loại nặng trong ao nuôi thủy sản

Phèn và kim loại nặng là hai vấn đề nghiêm trọng thường gặp trong ngành nuôi trồng thủy sản, đặc biệt là tại các vùng đất phèn. Chúng không chỉ ảnh hưởng đến chất lượng nước mà còn gây ra nhiều tác động tiêu cực đến sức khỏe và năng suất của các loài thủy sản nuôi. Bài viết này sẽ đi sâu phân tích nguyên nhân, biểu hiện cũng như đề xuất các giải pháp hiệu quả để khử phèn và xử lý kim loại nặng, giúp cải thiện môi trường ao nuôi thủy sản.

Khử phèn trong ao nuôi thủy sản

Phèn là vấn đề khó khăn cho người nuôi thủy sản, nhất là ở vùng đất phèn. Khử phèn không chỉ là loại bỏ axit trong nước mà còn cần cải tạo đất và xử lý môi trường nước toàn diện.

Nguyên nhân hình thành phèn trong ao nuôi

• Đất phèn thường xuất hiện tại các khu vực trũng, nơi mà nền đất tích tụ nhiều chất hữu cơ có chứa lưu huỳnh trong thời gian dài. Qua thời gian, khi các chất hữu cơ này phân hủy, lưu huỳnh sẽ được giải phóng và trong điều kiện yếm khí, nó phản ứng với sắt để tạo ra FeS₂. Khi điều kiện cho phép thoát nước và thoát khí, FeS₂ sẽ bị oxi hóa và hình thành axit sunphuric (H₂SO₄), làm cho đất trở nên chua. Nếu trên bề mặt đất phèn có nước màu vàng và váng đỏ, điều đó là do sắt gây ra (được gọi là phèn nóng); ngược lại, nếu nước trong, đất quanh bờ có màu xám thì nguyên nhân là do nhôm (được gọi là phèn lạnh).
• Trong nguồn nước ao nuôi tôm, bên cạnh độc tính từ phèn, còn tồn tại một số kim loại nặng như Arsen, Cadmium, Chì, Crom, Đồng, Thủy Ngân và Kẽm với hàm lượng cao có thể gây hại cho tôm. Những kim loại này thường xuất hiện do hoạt động cấp nước từ giếng khoan, chất liệu đất bờ ao kém hoặc lấy nước gần các khu dân cư hoặc khu công nghiệp.
• Với ao nuôi tôm thương phẩm: Khi mưa xuống làm rửa trôi, nước mưa cuốn theo đất, bùn, chất dinh dưỡng và các tạp chất trên bề mặt. Vì nuôi với mật độ quá cao, tôm thường cào đáy nhiều hơn. Nuôi trên những vùng đất có tiềm năng tích tụ phèn. Trong quá trình nuôi, nếu xử lý đầu vụ không tốt, ao bị phơi khô quá mức hoặc không xịt rửa và tháo nước đáy, nhất là trên các khu đất chứa nhiều phèn sắt và nhôm.

Xem thêm: Cách khử phèn ao nuôi

Biểu hiện của phèn trong nước

MÔI TRƯỜNG:

• Khi tiến hành cải tạo và xử lý ao nuôi vào đầu vụ, pyrite (FeS₂) sẽ tiếp xúc với không khí, dẫn đến việc đáy ao xuất hiện váng màu đỏ đặc trưng của phèn sắt, điều này rất dễ nhận diện hoặc có thể đo lường được.
• Phèn lạnh (phèn nhôm Al) gây ra tình trạng nước trong ao thiếu hụt nguồn thức ăn tự nhiên quan trọng, ảnh hưởng tiêu cực đến sự phát triển của tảo và các sinh vật phù du.
• Phèn nhôm khó được phát hiện do không thể kiểm tra bằng phương pháp thông thường. Tuy nhiên, có thể quan sát bằng mắt thường qua những dấu hiệu như: nước trong, khó xuất hiện màu, pH rất thấp, ít cây cỏ sống sót xung quanh bờ ao, và khi có mưa, hình thành lớp oxit nhôm có màu xanh trên bờ ao,…

BIỂU HIỆN GÂY HẠI TRÊN TÔM:

Trong môi trường nước ao tôm, sự xuất hiện của một số kim loại nặng như Crom, Đồng, Thủy ngân, Sắt, Kẽm, Arsen, Cadmium, Chì,… nếu vượt quá giới hạn cho phép sẽ gây hại cho sức khỏe, năng suất như: 

• Tôm mềm vỏ, có màu xanh, chậm phát triển sắc tố, vàng phần đầu.
• Mang tôm bị sưng, hô hấp kém, tôm gặp khó khăn trong quá trình lột xác.
• Tôm bị nhiễm độc sẽ có biểu hiện vàng mang, tím mang, có khả năng gây chết hàng loạt.
• Tôm nổi đầu, tấp mé, tím mang do nhiễm các kim loại nặng.

Các phương pháp khử phèn hiệu quả

QUÁ TRÌNH CẢI TẠO:

• Bước 1: Phơi đáy ao ở những khu vực có đất phèn. Thực hiện xả nước nhiều lần cho các ao mới xây dựng trên vùng đất này và đào mương thủy lợi để thoát phèn.
• Bước 2: Sử dụng vôi CaO với liều lượng 200 kg cùng với Dolomite 200 kg hoặc Lân nông nghiệp 50 kg/1.000 m3 cho các ao nuôi có chứa phèn nhôm trước khi cấp nước.

TRONG QUÁ TRÌNH NUÔI:

Tùy thuộc vào từng tình huống cụ thể: Định kỳ giảm phèn, tôm có triệu chứng sưng đầu, vàng mang, tím mang, lột dính,… 

Nên đặt hàng EDTA để khử phèn và ô nhiễm kim loại nặng tại TP.HCM. 

Việc xử lý phèn và kim loại nặng trong nước ao sẽ giúp cải thiện tình trạng tôm bị nhiễm kim loại nặng một cách hiệu quả hơn. Đồng thời, việc bổ sung các chế phẩm sinh học cũng hỗ trợ quá trình phục hồi nước ao. Người nuôi nên tìm kiếm các nguyên liệu có chất lượng phù hợp từ những nguồn cung uy tín như Công ty Ngọc Gia Phát. Chúng tôi đã được bà con tín nhiệm trong suốt nhiều năm qua. Nếu cần tư vấn về cách sử dụng và giá cả sản phẩm, xin vui lòng liên hệ qua hotline nhé!

Xem thêm: Kim loại nặng trong ao nuôi thủy sản

Ngọc Gia Phát tự hào là đơn vị hàng đầu trong lĩnh vực nhập khẩu và phân phối nguyên liệu hóa chất phục vụ ngành thủy sản, chăn nuôi thú y và nông nghiệp.