Trong ngành nuôi trồng thủy sản, đặc biệt là nuôi tôm, việc duy trì môi trường nước ổn định là yếu tố quyết định đến sự thành công của vụ nuôi. Một trong những chỉ số quan trọng cần được theo dõi chặt chẽ chính là độ pH của nước trong ao nuôi tôm. Bài viết này sẽ cung cấp thông tin chi tiết về chỉ số pH, tầm quan trọng của nó trong nuôi tôm, nguyên nhân gây biến đổi pH và các phương pháp hiệu quả để kiểm soát pH trong ao nuôi tôm.
Chỉ số pH trong ao nuôi tôm là gì? Nên duy trì ở mức bao nhiêu?
Chỉ số pH là một yếu tố quan trọng trong đánh giá chất lượng nước ao nuôi tôm. pH quyết định việc duy trì sự cân bằng sinh thái và bảo đảm sức khỏe cho đàn tôm nuôi.
Định nghĩa và ý nghĩa của chỉ số pH
pH là một chỉ số đo độ hoạt động (hoạt độ) của các ion H₃O⁺ (H+) trong dung dịch, giúp xác định tính axit hay bazơ (kiềm) của nước. Nếu dung dịch có nhiều ion H+, thì tính axit của nó cao..
Công thức: pH = -log[H+]
Các giá trị pH từ 0 đến 14, trong đó:
- pH < 7: môi trường axit
- pH = 7: môi trường trung tính
- pH > 7: môi trường kiềm
Trong ao nuôi tôm, việc duy trì pH ổn định ở mức phù hợp là rất quan trọng. Nước có pH thấp hoặc cao quá mức đều có thể gây ra các vấn đề cho sức khỏe của tôm, từ ức chế sự phát triển, giảm khả năng miễn dịch đến tử vong đột ngột. Vì vậy, cần theo dõi chỉ số ph trong ao tôm.
Mức pH nên duy trì trong ao tôm
Đối với ao nuôi tôm, mức pH lý tưởng cần được duy trì trong khoảng từ 7,5 đến 8,5 (mức tối ưu pH trong ao nuôi tôm là 7,6-8,1) và pH không được vượt quá 0.3 đơn vị trong ngày. Đây được coi là mức pH an toàn cho tôm phát triển và sinh sản. Khi pH vượt quá mức quy định, đặc biệt là quá cao (trên 8,5), sẽ ảnh hưởng xấu đến sự phát triển của tôm. pH quá cao có thể làm giảm khả năng điều hòa áp suất thẩm thấu của tôm, dẫn đến stress và có thể gây chết.
Tìm hiểu thêm: Sodium Bicarbonate là gì ?
Những nguyên nhân dẫn đến sự biến đổi pH trong ao nuôi
Có nhiều nguyên nhân gây ra sự biến đổi pH trong ao nuôi tôm, bao gồm:
Thức ăn và chất thải từ tôm
Khi tôm tiêu thụ thức ăn, chất thải từ quá trình tiêu hóa cũng như từ sự trao đổi chất sẽ ảnh hưởng đến pH của nước trong ao. Sự tích tụ của chất thải có thể làm tăng nồng độ axit trong ao, dẫn đến sự giảm pH.
Phản ứng nitrat hóa NH4+/NH3 do vi khuẩn và oxy thực sự làm giảm kiềm trong nước, dẫn đến sự thay đổi pH. Độ pH lý tưởng cho quá trình này nằm trong khoảng từ 6.0 đến 9.0, với sự chuyển đổi đáng kể của nitơ amonia giữa dạng NH và ion NH4+ phụ thuộc vào mức độ pH.
Quá trình hô hấp của tôm
Quá trình hô hấp của tôm tạo ra CO2, và khi CO2 phản ứng với nước, nó sẽ làm giảm pH. Ban ngày, thực vật phù du quang hợp lấy CO2 và nhả ra oxy, trong khi ban đêm, chúng nhả CO2 lại vào nước. Sự dao động này dẫn đến việc pH nước có thể thay đổi đáng kể trong suốt cả ngày.
Môi trường ao nuôi
Vùng đất phèn có pH thấp và dễ biến động chủ yếu do quá trình oxy hóa pyrit thành jarosite, tạo ra nhiều ion H+ làm giảm pH. Ngoài ra, các yếu tố như sụp tảo, mưa nhiều, và nắng nóng kéo dài đều ảnh hưởng đến sự giảm pH trong nước. Độ kiềm của ao nuôi cũng đóng vai trò quan trọng; nếu độ kiềm cao, sẽ giảm sự hình thành CO2 từ bicarbonate (HCO3–), giúp giữ ổn định pH trong nước.
Cách tăng giảm pH ao tôm hiệu quả
Việc kiểm soát pH trong ao tôm đôi khi đòi hỏi sự can thiệp trực tiếp để điều chỉnh môi trường nước sao cho phản ánh đúng yêu cầu của tôm. Dưới đây là một số phương pháp hiệu quả để tăng/giảm pH trong ao tôm:
Cách tăng pH trong ao nuôi tôm
- Tạt bột đá cacbonat CaCO3, trong trường hợp pH quá thấp có thể sử dụng vôi bột (CaO) hoặc vôi tôi (Ca(OH)2) để cải thiện
- Sử dụng hóa chất kiềm: Sử dụng các hóa chất như Sodium Bicarbonate, hydroxit natri (NaOH) để tăng pH trong trường hợp cần thiết. Tuy nhiên, cần phải cẩn thận với liều lượng để tránh ảnh hưởng đến sức khỏe của tôm.
Xem thêm: Natri Hydrocarbonat có tác dụng gì trong điều chỉnh pH cho tôm cá
Xem thêm: Sodium Bicarbonate dùng trong thủy sản
Cách hạ pH trong ao nuôi tôm
- Sử dụng vôi hạ pH: Để hạ pH trong ao tôm, có thể sử dụng vôi (Ca(OH)2). Cách làm là hòa tan 10 – 20 kg/m2 vôi trong nước thật loãng và tạt đều khắp ao. Nên thực hiện việc này khi trời mát, vào chiều tối hoặc khi trời mưa để đạt hiệu quả tốt hơn. Theo dõi pH sau khi xử lý để đảm bảo mức độ an toàn cho tôm.
- Acid Ascorbic (vitamin C), Acid Citric, Acid Nitric (HNO3), và Acid Phosphoric (H3PO4) đều có thể được sử dụng để điều chỉnh độ pH cho ao nuôi. Các acid này an toàn cho môi trường nuôi và có thể giúp duy trì sự ổn định trong hệ thống nước.
- Làm giảm pH bằng ứng dụng dùng mật rỉ đường, bột gạo, vi sinh kết hợp với sục khí cũng là một giải pháp hiệu quả.
- Sử dụng giấm ăn hoặc acid axetic
- Xử lý tảo: Giảm số lượng tảo có thể giúp hạ pH.
- Dùng men vi sinh: chứa vi khuẩn Lactobacillus hoặc dòng men vi sinh có thành phần chứa vi khuẩn quang hợp, vi khuẩn sinh axit lactic, xạ khuẩn, nấm men, nấm sợi,…
Tìm hiểu thêm: Giải pháp kích thích tôm lột xác đồng loạt, nhanh cứng vỏ
Việc cân bằng chỉ số pH trong ao tôm không chỉ liên quan đến sức khỏe của tôm mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến năng suất nuôi trồng. Một môi trường nước có độ pH phù hợp sẽ giúp tôm hấp thụ các chất dinh dưỡng hiệu quả hơn, nâng cao khả năng miễn dịch và giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh.
Đồng thời, nông dân nên kết hợp việc theo dõi pH với các yếu tố khác như độ kiềm, nhiệt độ, và các chỉ số chất lượng nước khác để có cái nhìn tổng thể về trạng thái sức khỏe của ao nuôi. Hơn nữa, việc áp dụng các công nghệ tiên tiến trong quản lý nước có thể giúp tiết kiệm thời gian và công sức trong việc điều chỉnh các chỉ số này.
Tìm hiểu thêm: Mua Sodium Bicarbonate ở đâu?
Để mua Sodium Bicarbonate chất lượng, bạn có thể liên hệ với công ty Ngọc Gia Phát, nhà nhập khẩu uy tín trong lĩnh vực hóa chất, nguyên liệu thủy sản, chăn nuôi thú y và phân bón. Chúng tôi cam kết cung cấp sản phẩm chính hãng với dịch vụ tốt nhất. Bạn có thể gọi đến hotline: 0918 978 519 – 0947 487 685 – 0903 405 117 hoặc truy cập website www.ngocgiaphat.com. Đừng quên theo dõi fanpage của chúng tôi tại nlts.NgocGiaPhat để cập nhật thông tin mới nhất!
